معماری زنبور عسل

معماری زنبور عسل با افتخار گروه طراحی ویلا اویم شاهانه هر روز یک پروژه معماری در اختیاز دانشجویان معماری قرار میدهد : زنبور عسل یکی ازحشرات مفید برای انسان است که متعلق به رده دوبالان می‌باشد معماری زنبور عسل خیلی پیش از انسان در روی زمین بوجود آمده و زندگی می‌کرده است. زنبور عسل حدود ۱۵۰ میلیون سال قبل وجود داشته و مشغول زاد و ولد بوده است.

منتها با این تفاوت که در آن فاقد یک زندگی اجتماعی بوده و مثل خیلی از زنبورهای غیر عسلی امروزی، زندگی انفرادی داشته و هر زنبور لانه مخصوص بخود را داشته و در آن زندگی می‌کرده است کندو محلی است که زنبورها در آن تولد یافته ، کار کرده ، خواهران و برادران خود را پرورش داده و مواد غذایی لازمه را در آن انبار و ذخیره می‌کنند. زنبور عسل دارای نژادهای مختلف است و ساختمان بدنی پیچیده‌ای دارند.

پروژه زنبور عسل

معماری زنبور عسل هنگامی که در یک روز آفتابی، به یک دشت پر از گل نگاه کنید، زیبایی گیرای گل ها توجه شما را جلب می کند، اما وقتی از نزدیک به آن ها نگاه کنید، موجود کوچک وبسیار شگفت انگیزی را می بینید که شاید در آن لحظه به این مسئله توجهی نکنید:

طراحی ویلا ایرانی

زنبور عسل.زنبور عسل ماهر ترین معمار و از جمله ی منظم ترین معماران طبیعت است. زنبورهای عسل که گروهی زندگی می کنند، عسل را که از کامل ترین غذاهاست تولید می کنند و آن را در شبکه های شش ضلعی که می سازند پنهان می کنند.

معماری زنبور عسل

زنبور عسل در قرآن

زنبور عسل از خبره ترین معماران طبیعت است. معماری زنبور عسل زنبورهای عسل اجتماعی زندگی می کنند و عسل را در شبکه‌های شش ضلعی که خود می‌سازند ذخیره می‌کنند. اما چرا شش ضلعی؟! قرآن کریم در آیات (۶۸ و ۶۹) سوره نحل به مسئله خلقت و زندگی آنها اشاره می‌کند.

در این تحقیق با بررسی شکل‌های هندسی مختلف (دایره- مربع- شش ضلعی) برای ساخت لانه زنبور عسل دو رابطه ریاضی نسبت عسل به موم و تعداد حجره‌ها در یک کندو برای هرشکل هندسی بیان شده است.

با مقایسه جبری و عددی این روابط نسبت به هم مشاهده می‌شود که رابطه ریاضی نسبت عسل به موم در شش‌ضلعی به مراتب بیشتر از حالت دایروی و مربعی است. همچنین رابطه ریاضی تعداد حجره‌ها نیز در حالت شش‌ضلعی مستقل از ابعاد کندو به میزان ۴/۱۵ درصد از حالات دیگر بیشتر است.

ساختار بدن زنبور

ساختار بدن زنبور

پاورپوینت معماری زنبور عسل

خداوند در سوره نحل می فرماید:

معماری زنبور عسل پروردگار به زنبور عسل وحی کرد (در طبیعت وی قرار داد) که از کوه ها و درختان و از داربست هایی که می زنند، خانه هایی فراگیر. سپس از همه میوه ها (و شیره درختان و گیاهان) بخور، آن گاه راه های (غریزی) پروردگارت را (در تبدیل مواد اولیه به عسل) به رامی و انقیاد بپیما. از درون شکم آن ها مواد قابل آشامیدنِ رنگارنگی بیرون می آید که در آن برای مردم شفا است. در حقیقت در این نشانه ای است، برای گروهی که می اندیشند (۱)

باتوجه به این آیات، خداوند در مرحله نخست به زنبور عسل مأموریت داد تا در کوه ها،  در لابلای شاخه های درختان و گاهی در کندوهایی که انسان ها برفراز داربست ها در اختیارشان می گذارند، خانه سازی کند که این لازمه زندگی و فعالیت های دیگر است و امتثال امر خداوند سبحان و رام بودن در این امتثال(۲ )، وظیفه و مأموریت دوم زنبور عسل می باشد. سرانجام آخرین مرحله مأموریت آن ها، تولید عسل به رنگ های مختلف است که نوشیدنی ای حلال، دارویی شفابخش و مهم برای انسان می باشد.

انتخاب الگو زنبور عسل

زنبور عسل حشرات مفید و ارزشمند و پاکیزه‌ای هستند. معماری زنبور عسل در تمام طول عمرشان الگویشان گل است. فقط دنبال گل هستند تا از شکوفه‌ تلخ گل، گرده و شهد تهیه کنند. گرده گل را برای غذای نوزادان و شهد گل را برای شفای مردم درست می‌کنند. اگر ما برای به دست آوردن غذای روح و جسم خود الگوی خوب داشته باشیم بسیاری از مشکلات ما حل می‌شود.

انواع زنبور کندو

در کندوی زنبور عسل سه نوع زنبور وجود دارد: زنبور ملکه، زنبورهای نر و زنبورهای کارگر. در هر کندو یک زنبور ملکه، تعداد کمی زنبور نر و تعداد بسیار بیشتری زنبور کارگر وجود دارد. زنبور ملکه و کارگر از نظر جنسیت ماده هستند.

انواع زنبور کندو

زنبور ملکه

 وظیفه ملکه تخم گذاری است و جثه بزرگتری نسبت به بقیه دارد.

معماری زنبور عسل

کندوها معجزه های معماری و زنبور عسل

می دانیم که زنبورها خیلی فراتر از احتیاج مورد نیاز خود عسل تولید میکنند و در کندوها نگهداری میکنند. شش گوش بودن کندو نیز از طرف همه دانسته می شود. پس چرا زنبورها کندوهایشان را شش گوش و یا هشت گوش نمی سازند تا بحال هیچ فکر کردید؟ جواب این سوال را که ریاضیدانان تحقیق کردند به نتیجهً جالبی رسیدند.

معماری زنبور عسل بهترین شکل هندسه ای که بتوان بزرگترین مساحت از آن را استفاده کرد شش گوشه میباشد.شش گوشه از نظر جا گرفتن بیشترین مقدار عسل و بکار بردن کمترین مقدار موم کندو مناسبترین شکل میباشد.یعنی زنبور عسل بهترین شکلی که میتوانسته بکار ببرد بکار بُرده است.در بنای کندوی عسل روشی که استفاده میشود بسیار حیرت آور میباشد.

زنبورها در ساخت این کندوها از دو سه جای مختلف شروع به ساخت کندو میکنندآنقدر بدون نقص وکامل میباشد که اثری از اینکه بعداً اضافه گردیده نمیباشد.البتّه بایستی در برابر کار خارق العاده ای که زنبورها انجام میدهند یک نیروی برتر و اراده قوی را قبول کنیم.

تکامل گرایان اینرا بعنوان یک عامل غریزی که متعلّق بخود زنبور میباشد میخواهند نشان دهند. حال اگر یک چنین نیروی غریزی وجود داشته باشد و اگر بر تمام زنبورها حاکم باشد و باعث شود که زنبورهای بیخبر از یکدیگر در یک نظم وهماهنگی باهم کار کنند پس یک نیروی برتر که بر تمام این موجودات کوچک حُکم کند وجود دارد.

به بیان دیگر،این موجودات کوچک را که خداوند خلق کرده،کاری را که باید انجام دهند را الهام میگیرند.این حقیقت چهارده قرن پیش در قُرآن چنین بیان شده است:از طرف خداوند به زنبور عسل وحی آمد:در کوهها و درختها و دشتها برای خود خانه بساز. معماری زنبور عسل بعد از تمام میوه ها بخور.بهمین خاطر در راههایی که خداوند سهل کرده است پرواز کُن.از شکم آنها شربتهایی به رنگهای مختلف درآور،در آن برای انسانها شفا وجود دارد.بدون شکّ برای جامعه ای که حقیقتاً فکر میکند در این آیت وجود دارد(سوره ناهی۶۸-۶۹)

معماری زنبور عسل

معماری زنبور عسل

ساختار کندو

ساختار کندو

استفاده از ساختار کندو در معابر عمومی

استفاده از ساختار کندو در معابر عمومی

استفاده از ساختار کندو در معابر عمومی و پارکها

استفاده از ساختار کندو در معابر عمومی و پارکها

استفاده از  ساختار کندو در  پارکها جهت استراحت شهروندان

استفاده از ساختار کندو در پارکها جهت استراحت شهروندان

استفاده از ساختار کندو در پارکها جهت استراحت شهروندان

عجیب‌ترین ساختار لانه زنبور جهان

عجیب‌ترین ساختار لانه زنبور جهان

معماری و مهندسی زنبور عسل

زنبور عسل چنان با نقشه مشخص اقدام به ساختن حجره‌ها و سلول‌ها می‌کند که بسیار ماهرانه و مهندسی است. معماری زنبور عسل آنها با ساختن خانه‌ای مسدس کمترین مصالح را در خانه‌سازی به کار می‌برند و طوری صفحه موم آج شده داخل قاب را گونیا می‌گیرند

ساخت ویلا

که هیچ جای اضافی به قول مهندسین ما “پرت” به وجود نمی‌آ‌ید. در زمینی که آ‌نها اقدام به خانه‌سازی می‌کنند جای مهم یا کم اهمیت، دو نبش یا سه نبش هیچ مفهومی ندارد و تمام سطح قاب را یکسان استفاده می‌کنند.

معماری کندو

پس از استقرار بچه زنبوران و تشکیل خوشه (Cluster ) زمانی که زنبوران کاشف ، پس از شناسایی به سمت بازگشته هر کدام با زبان مکالمه ای خود (رقص ) مشخصات آشیانه جدید را به دیگر زنبوران می شناسانند .

بالاخره توافق بین زنبوران برقرار می شود و پرواز خوشه بچه دسته جمعی به سمت محل مورد نظر صورت می پذیرد . پس از رسیدن به این محل زنبوران کارگر در حالی که عسل دانهایشان مملو از عسل می باشند به مدت ۲۴ ساعت به یکدیگر چسبیده و به صورت معلق در آن محیط باقی می مانند . معماری زنبور عسل پس از سپری کردن این مدت تمام توان کلنی صرف ساختن آشیانه جدید خواهد شد .

 آشیانه ای که در آن زنبوران عسل اکثر فعالیت های حیاتی خود مانند توالد نسل ، ذخیره شهد و گرده ، زمستان و شب گذرانی را در آن انجام می پذیرد .ساخت شانها توسط زنبوران کارگر شاهکاری عجیب است که معمارانی کوچک آنرا خلق کرده اند . اگر چه این ساختمان ها ابهت اهرام ثلاثه یا آسمان خراش های امروزی را ندارند اما سازه ها و شیوه معماری آنها مجهولات بزرگتری را دارند که هنوز برای انسان ها نا شناخته مانده است .

استفاده از معماری کندو در نما و فضای داخلی

استفاده از معماری کندو در نما و فضای داخلی

استفاده از معماری کندو در نما و فضای داخلی

استفاده از معماری کندو در نما ، فضای داخلی و اماکن عمومی

استفاده از معماری کندو در نما ، فضای داخلی و اماکن عمومی

ظرافت لانه زنبور

در اولین بازدیدی که از یک شان زنبور عسل به عمل می اید حجره های ۶ ضلعی بی شماری نظر بازدید کننده را جلب می کند و این سوال برای بازدید کننده پیش می آید چرا حجره های شش وجهی؟

 در آزمایشی ثابت شد که در یک محیط مشخص سلول هایی با اشکال مثلث ، مربع ، دایره ، پنج ضلعی ، شش ضلعی و هشت ضلعی ، بیشترین حجره ها و ایجاد کمترین فضای خالی متعلق به محیط با حجره های ۶ ضلعی می باشند .

 هر شان شامل یک تیغه میانی است که دو طرف آن سلول های ۶ ضلعی به صورت افقی با شیب ۱۳ درجه به سمت بالا تمایل دارند اندازه سلول های مومی بالطبع آن اندازه بدن زنبوران عسل در عرض جغرافیایی از جنوب به سمت شمال بزرگتر می شود .

در یک شان سلول های ۶ ضلعی محل ذخیره عسل و گرده همچنین محل پرورش نوزاد و دگردیسی زنبوران عسل است . معماری زنبور عسل در یک شان ۳ نوع سلول یافت می شود . سلول های زنبوران کارگر ، زنبوران نر و ملکه . حجره های کارگران و زنبوران نر ۶ وجهی و حجره ملکه شکل هندسی مشخصی ندارد و شبیه به یک بادام زمینی است.

قطر سلول های کارگر ۲/۵ تا ۷/۵ میلی متر و عمق آن ۱۲ – ۱۳ میلی متر و حجم آن ۲۵/ تا ۲۸/ و قطر سلول های نر ۲/۶ تا ۷ میلی متر است . ۴ سلول کارگر یا ۳ سلول نر به طور میانگین ۱ سانتی متر مکعب خواهد بود .

حجم سلول ملکه ۸/ تا ۹/ سانتی متر مکعب که سلول های اوژانسی ملکه نسبت به سلول های عادی کوچک ترند . ضخامت دیواره های سلول ها به طور میابگین ۰۰۲/ ± ۰۷۳/  میلی متر می باشد . فاصله بین شانها ۱۰ میلی متر می باشد که به فضای زنبور معروف شده و کشف این فضا تحولی عظیم در صنعت زنبورداری ایجاد نمود .چنانچه به هر دلیلی شانهای داخل کندو نسبت به یکدیگر فاصله بیشتری داشته باشند زنبوران ، اصطلاحاً هرزه بافی می نمایند به عبارتی تا حدی شان اضافه می بافند تا فاصله بین دو شان ۱۰ میلی متر گردد .

هندسه کندو زنبور

uهر یک از خانه های زنبور عسل از یک شش ضلعی که شش زاویه دارد تشکیل شده.این شش ضلعی روی یک هرم قرار گرفته.وضع ساختمان این خانه ها از لحاظ هندسی طوری است که وقتی عسل در آن پر شد.

 هرگز نمی ریزد مگر این که ناگهان یکی از ردیفها که هر یک دارای خانه های مختلف است خراب شود.به گفته دکتر ریید از مشاهیر علم هندسه –اگر ما بخواهیم از فضاییی استفاده کنیم به طوری که هیچ نقطه خالی بدون فایده بین بناهای ان باقی نماند باید آن فضا را به سه طریق تقسیم کنیم:

1. در آن مثلث هایی به وجود آوریم که هر سه ضلع آن مساوی باشد.
2. مربع هایی بسازیم که هر چهار ضلع ان متساوی باشند.
3. شش ضلعی هایی به وجود آوریم که هر شش ضلع متساوی باشند.

ولی مزیت شش ضلعی متساوی الاضلاع بر سایر اشکال بیشتر است و زنبور ها هم همین شکل را برای ساختمان خود انتخاب کرده اند.این نظم که زنبور ها در در ساختن خانه از آن پیروی می کنند چند فایده بزرگ دارد:

1. به وسیله این گونه مهندسی زنبور ها حد اعلای صرفه جویی را رد موم می نمایند
2. با این مهندسی در تمام فضای یک ردیف –خانه ساخته می شودبدون آن که یک میلی متر فضای خالی و بدون مصرف در ان بماند.
3. از لحاظ استحکام ساختمان –زنبورها بهترین را اجرا می کنند به طوری که می توان گفت که اگر روزی ما انسانها بتوانیم این طور ساختمان بسازیم که قاعده هر خانه یک هرم و خود خانه شش ضلعی باشد هرگز خانه ها ی ما ویران نخواهد شد-برای اینکه هر خانه نگه دارنده خانه دیگر است و خود نیز از طرف خانه های دیگر نگاه داشته می شود.

ساختار هندسه کندو عسل

نکته جالب دیگر در ساخت کندو این است که زنبور عسل، کار ساخت کندو را از یک قسمت شروع و در یک قسمت به پایان نمی‌رساند؛ بلکه از سه یا چهار جای مختلف، سه یا چهار گروه زنبور شروع به ساختن کندو می‌کنند و وقتی زنبورها در مرکز کندو به هم می‌رسند،  هیچ اشتباه محاسباتی را انجام نداده‌اند و شش ضلعی‌ها دقیقا بر روی هم منطبق می شوند!