◄3-2-1

قبل از انجام هرگونه عملیات خاکی ، پیمانکار موظف است کروکی محل اجرای عملیات را دقیقا” با حضور نمایندگان دستگاه نظارت و کارفرما ، برداشت و صورتمجلس نماید و قبل از شروع عملیات و باتوجه به برنامه زمانبندی پروژه و نحوه اجرای کار ، نوع و تعداد ماشین آلات را به تایید دستگاه نظارت برساند، اجرای هرگونه عملیات خاکی بدون تایید کلی و مرحله ای دستگاه نظارت ، به هیچ وجه مجاز نمی باشد. شروع و تداوم عملیات خاکی ، باید طبق برنامه زمانبندی پیش بینی شده به طور پیوسته ادامه یابد، به علاوه پس از انجام عملیات خاکی در هرقسمت، باید عملیات بعدی ساختمانی، بلافاصله آغاز و به ترتیب پیش بینی شده در برنامه زمانی ادامه یابد. تمامی مصالح مناسب حاصل از گودبرداری و خاکبرداریها، باید پس از تایید دستگاه نظارت و عنداللزوم پس از تایید آزمایشگاه معتبر و مورد تایید کارفرما به مصرف خاکریزیها برسد.

مصالح نامناسب ، باید از محل کارگاه خارج و با نظر دستگاه نظارت در محلهای مناسب تخلیه و به شکل مورد قبول ، پخش و رگلاژ شود.

درصورت وجود آبهای زیرزمینی با آبهای روان سطحی، عملیات خاکی باید همواره با زهکشی و حفاظت بدنه و جدار گود، به طور همزمان انجام گردد. دستگاه نظارت می تواند هنگام بارندگی شدید یا مواقع اضطراری به منظور حفاظت عملیات ، کارهای اجرایی را متوقف نماید.

◄3-2-2

هنگام عملیات اجرایی پیمانکار موظف است از تاسیسات و ابنیه فنی موجود در محل پروژه ، بجز آنچه که تخریب آن در شرایط خصوصی پیمان یا نقشه­های اجرایی پیش بینی شده ، نظیر ساختمانها ، تاسیسات جدید، لوله های آب و گاز و نفت، کابلهای برق ، تلفن، تاسیسات، ابنیه تاریخی و نظامی مجاور، حفاظت و حراست نماید، به نحویکه هیچ گونه آسیب و صدمه ای به آنها وارد نیاید. تغییر و دخل و تصرف در موارد فوق به هیچ وجه مجاز نبوده و دراین موارد کار باید با تایید قبلی دستگاه نظارت و بسته به مورد با هماهنگی و تاییدات کارفرما و مقامات ذیصلاح صورت پذیرد.

پیمانکار موظف است به محض برخورد با این تاسیسات مراتب را به کارفرما و دستگاه نظارت کتبا” اطلاع دهد.

◄3-2-3

خاکهای فرسوده و یا نباتی سطحی به خاکهایی اطلاق میشود که برای تحمل بارهای وارده از طرف سازه مناسب نباشند.

لایه های خاک حاوی مواد آلی شامل ریشه های پوسیده گیاهان و درختان و نظایرآن جزو خاکهای نباتی محسوب میشوند.خاکهای فرسوده و یا نباتی برای خاکریزها ، غیرقابل مصرف بوده و باید از تمام قسمتهای عملیات خاکبرداری ، گودبرداری و محل شیبها ، روی سطوح شیبدار به منظور رویش گیاهان و تثبیت آنها یا در محلهای دیگر به منظور ایجاد فضای سبز ، حمل و ریخته می شوند. خاکهای نباتی اضافی و بدون مصرف ، باید زیرنظر گروه نظارت به محلهای تعیین شده ، حمل ، تخلیه و فرم داده شوند.

◄3-2-4

منظور از خاکبرداری ، برداشت هرگونه مصالح و مواد خاکی ، مصالح قلوه سنگی ، شن و ماسه ومصالح سنگی ریزشی و لغزشی از بستر رودخانه ها، صرف نظر از جنس و کیفیت آنها به منظور تسطیح ، شیب بندی و آماده نمودن محل پی ساختمانها ، سازه های فنی ، در صورتی که بر اساس برنامه زمانبندی شده یا به هر دلیل دیگر عملیات بعدی بلافاصله انجام نشود، کنترل لایه های قبلی و در صورت لزوم ، اصلاح و نیز تسطیح و رگلاژ نهایی سطح کار، باید قبل از اجرای مراحل بعدی صورت گیرد، چنانچه پیمانکار به عمد یا سهو ، اقدام به برداشت خاک تا ترازهای نهایی نموده و عملیات بعدی به مدت طولانی پس از آن موکول گردد، در صورت نیاز برداشت خاکهای رویه و آماده نمودن مجدد بستر تا تراز مورد نظر برای ادامه عملیات ، باید مطابق نظر دستگاه نظارت و به هزینه پیمانکار صورت پذیرد.

در تمامی عملیات خاکبرداری باید دقت کافی به عمل آید، تا خاکبرداری اضافی و از بین رفتن مصالح در کف و جداره ها، خصوصاً در مقاطعی که بتن ریزی در آنها انجام می گیرد، جلوگیری به عمل آید. در صورت انجام خاکبرداری اضافی توسط پیمانکار ، باید محل تا تراز و رقوم نهایی خواسته شده با مصالح مناسب و یا بتن سازگار با خورندگی خاک و حداقل با بتن ₁₅ C به هزینه پیمانکار ، ترمیم و رگلاژ شود.

نحوه بکارگیری و محل و استقرار ماشین آلات، و یا روشهای انجام عملیات، بسته به نوع و طبیعت خاک محل اجرای کار، باید با توجه به برنامه زمانبندی اجرای عملیات به تایید دستگاه نظارت برسد.

خاکبرداری محل کانالها برای کارگذاری لوله و کابل ، باید طبق نقشه و مشخصات با ابعاد و رقومهای تعیین شده انجام شود. در صورت نیاز و پس از تایید دستگاه نظارت اضافه خاکبرداری در محل اتصالات لوله ها انجام خواهد شد . چنانچه کار کندن با ماشین صورت گیرد ، باید عملیات تا 15 سانتیمتری عمق نهایی ، انجام و بقیه عملیات برای تسطیح و رگلاژ کف کانال با دست صورت گیرد.

◄3-2-5

منظور از پی کنی و گودبرداری انجام عملیات خاکی برای کندن محل پی ساختمانها و دیوارهای حایل ، لوله ها ، پایه پلها در محوطه ساختمانها و نظایر آن با دست یا ماشین آلات مناسب طبق رقومهای خواسته شده در نقشه ها و دستورالعملهای دستگاه نظارت است، پی کنی محل ساختمانها در دیوار قائم ، محدود به سطوح  خارجی پی ها و در سطوح افقی محدود بین رقوم زیرین بستر پی و رقوم زمین طبیعی ، زمین تسطیح شده یا محلهای خاکریزی شده است، انواع پی کنی باید طبق نقشه ، مشخصات و دستور العملهای دستگاه نظارت در ابعاد و اندازه های خواسته شده انجام شود . پی کنی بیش از ابعاد افقی و عمودی به هیچ وجه مجاز نمی باشد . چنانچه اشتباهاً پیمانکار مبادرت به انجام گودبرداری بیش از ابعاد تعیین شده نماید، باید فضای اضافی با بتن یا مصالح مناسب دیگر و طبق نظر دستگاه نظارت به هزینه پیمانکار، پر و برای ادامه کار آماده شود . شروع عملیات پی سازی قبل از آنکه محل گود از طرف دستگاه نظارت تایید ، بازدید و برداشت شود، مجاز نمی باشد. به طور کلی عملیات گودبرداری ، باید با دیواره قائم صورت پذیرد ، مگر آنکه نوع خاک ، حفاری جدار گود به صورت شیبدار را ، اجتناب ناپذیر سازد . در این صورت باید عملیات حفاری و شیب جدار گود با تایید قبلی دستگاه نظارت ، تعیین و برای انجام کار به پیمانکار ابلاغ شود.

پی کنی و گود برداری در محلهایی که در آن پی سازی پیش بینی شده، در صورت تایید دستگاه نظارت می تواند طوری صورت گیرد که تا حد

امکان به قالب بندی نیاز نبوده و بتوان از جبهه خاکبرداری شده با استفاده از پلاستیک یا روشهای مشابه تایید شده استفاده نمود . در صورتی که نتوان از جبهه خاکبرداری شده برای اجرای کارهای بتنی استفاده نمود و بستن قالب اجتناب ناپذیر باشد، می توان با تایید دستگاه نظارت به میزان مورد نیاز و حداکثر تا 70 سانتیمتر در پایین ترین نقطه به ابعاد پی کنی اضافه نمود. راههای ارتباطی محوطه و تامین خاک از منابع قرضه می باشد . تمامی عملیات خاکبرداری باید مطابق با خطوط و تراز موجود در نقشه های اجرایی و دستور العملهای دستگاه نظارت صورت پذیرد . عملیات خاکبرداری ورگلاژ سطوح بدون پوشش ، باید به طور همزمان صورت گیرد. کارهای بعدی باید بلافاصله پس از خاکبرداری صورت پذیرد و در هر حالت نباید سطوح خاکبرداری شده بیش از 72 ساعت در معرض عوامل جوی و باران قرار گیرند.

پی کنی و گودبرداری باید تا رسیدن به بستر مناسب ادامه یابد ، مگر آنکه در مشخصات فنی خصوصی و نقشه های اجرایی یا دستورالعملهای دستگاه نظارت ترتیب دیگری مقرر شده باشد . به طور کلی باید مصالح نامناسب و سست با مصالح مناسب و تایید شده جایگزین شود . در صورتی که اتفاقاً قسمتی از کف گود برداری شده، سنگی و قسمتی دیگر خاکی باشد، برای استقرار سازه باید بستر مناسب ساخته شود. در چنین مواردی پیمانکار موظف است مراتب را کتباً برای کسب تکلیف به دستگاه نظارت منعکس نماید . چنانچه عملیات گودبرداری با ماشین انجام شود، گودبرداری باید تا 15 سانتیمتری رقوم نهایی و 15 سانتیمتر اخیر با دست برداشته و طبق رقوم و شیبهای داده شده در نقشه های اجرایی ، تنظیم و رگلاژ شود . پی کنی ، در زمینهای سست و ریزشی باید بر اساس مندرجات بند (3-2-7) انجام شود . به طور کلی محلهایی پی کنی ، باید از نفوذ آب برف ، یخ یا پر شدن با هرگونه مصالح و ضایعات مصون بماند . به منظور جلوگیری از نفوذ آب ، بسته به مورد باید از روشهای متداول، نظیر احداث دیوار آب بند پلاستیک ]1[ ، سپرکوبی]2[ ، انحراف مسیر آب زهکشی ، پمپاژ ] 3[ و غیره استفاده نمود. ترتیب و روش اجرای کار، باید قبل ا زاجرا به تایید دستگاه نظارت رسیده باشد.

◄3-2-8

حفاظت بدنه پی ساختمانها، زیر زمینها و ترانشه ها عبارتست از قرار دادن و بستن حائلهای موقت به منظور جلوگیری از ریزشهای احتمالی و تامین ایمنی کامل به هنگام عملیات ساختمانی ، جزئیات اجرایی حفاظت بدنه پی ها و گودها ، باید قبل از اجرا به تایید دستگاه نظارت برسد.

شکل و نوع حفاظت بدنه به عوامل مختلفی نظیر جنس خاک، عمق گودبرداری، ارتعاشات ایجاد شده در محل گود در اثر شرایط ترافیکی اطراف ، مدت زمان تداوم عملیات، وجود آبهای زیر زمینی وغیره خواهد داشت . با توجه به عوامل یاد شده استفاده از سپر، حایلهای نگهدارنده] 1[ و پشت بند توصیه می شود. جزئیات اجرایی و روش انتخاب شده، باید قبلاً به تایید دستگاه نظارت برسد. در صورت وجود آب زیر زمینی ، پایه ها باید به طور کامل به یکدیگر قفل و بست شده و برای کنترل آب زیر زمینی و سهولت اجرای عملیات، پمپاژ آب با مراقبت و دقت صورت گیرد. در صورت وجود آب زیاد، برای پایین انداختن سطح آب زیر زمینی ، باید از روشهای دیواره آب بند، سیستم پمپاژ و دیگر روشهای مورد تایید استفاده نمود.

در زمینهای ریزشی و به هنگام عملیات ، پیمانکار مسئول حفظ ایمنی کارگران بوده و باید در مهار بندیها و نصب و ادارها نهایت دقت را به عمل آورد و قفل و بستهای کامل را تامین نماید . در مواردی که قرار است کارگران دورن ترانشه یا گود کار کنند ، باید بازرسیهای زیر انجام شود:

الف: حداقل روزی یک بار در صورتی که پرسنل به طور مرتب دورن ترانشه کار می کنند.

ب: پس از هر ریزش غیر منتظره مصالح به داخل ترانشه.

به طور کلی اجرای چوب بست در ترانشه ها یا گودها ، باید با تایید قبلی دستگاه نظارت صورت پذیرد . در صورت ریزشی بودن زمین اگر جای کافی وجود داشته باشد ، حفاری به صورت شیبدار با نظر دستگاه نظارت انجام خواهد شد.

◄12-9-1-4

چنانچه محل مورد نظر برای عملیات خاکی نظیر حفر چاه در معابر عمومی یا محلهایی باشد که احتمال رفت و آمد افراد متفرقه وجود داشته باشد، باید با اقدامات احتیاطی از قبیل محصور کردن محوطه حفاری، نصب علائم هشدار دهنده و وسایل کنترل مسیر ، از ورود افراد به نزدیکی منطقه حفاری جلوگیری به عمل آمده و دهانه این گونه محل ها در پایان کار روزانه مسدود گردند.

◄12-9-2-1

در صورتی که در عملیات گودبرداری و خاکبرداری احتمال خطری برای پایداری جداره های گود، دیوارها، ساختمانهای مجاور و یا مهارها وجود داشته باشد. باید با استفاده از روشهایی نظیر نصب شمع، سپر و مهارهای مناسب و رعایت فاصله مناسب و ایمن گودبرداری ودر صورت لزوم با اجرای سازه های نگهبان قبل از شروع عملیات ، ایمنی و پایداری آنها تامین گردد.

◄12-9-2-2

در خاکبرداری های با عمق بیش از 120 سانتیمتر که احتمال ریزش یا لغزش دیواره ها وجود داشته باشد، باید با نصب شمع، سپر و مهارهای محکم و مناسب نسبت به حفاظت دیواره ها اقدام گردد. مگر آنکه با توجه به مطالعات ژئوتکنیک شیب دیواره از زاویه ایستایی شیب طبیعی خاک کمتر باشد.

◄12-9-2-3

در مواردی که عملیات گودبرداری در مجاورت بزرگراهها ، خطوط راه آهن یا مراکز و تاسیسات دارای ارتعاش انجام می شود ، باید اقدامات لازم برای جلوگیری از لغزش یا ریزش دیواره ها صورت گیرد.

◄12-9-2-4

در موارد زیر باید دیواره های محل گودبرداری، همچنین دیواره ها و ساختمانهای مجاور دقیقاً توسط شخص ذیصلاح مورد بررسی و بازدید قرار گرفته و در نقاطی که خطر ریزش یا لغزش دیواره ها به وجود آمده است، مهارها و وسایل ایمنی لازم از قبیل شمع، سپر و غیره نصب و یا مهارهای موجود تقویت گردند .

الف: قبل از پایدارسازی کامل به صورت روزانه و بعد از پایداری سازی ، حداقل هفته ای یک بار

ب: بعد از وقوع بارندگی ، طوفان ، سیل ، زلزله و یخبندان

ج: بعد از هر گونه عملیات انفجاری

د: بعد از ریزش های ناگهانی

هـ: بعد از وارد آمدن صدمات اساسی به مهارها

◄12-9-2-5

برای جلوگیری از بروز خطرهایی نظیر پرتاب سنگ ، سقوط افراد، حیوانات، مصالح ساختمانی و ماشین آلات و سرازیر شدن آب به داخل گود و نیز برخورد افراد وسائط نقلیه با کارگران و وسایل و ماشین آلات حفاری و خاکبرداری ، باید اطراف محل حفاری و خاکبرداری با رعایت مفاد بخش 12-5-1 به نحو مناسب محصور و محافظت شود . در صورتی که حفاری و گودبرداری در مجاورت معابر و فضاهای عمومی صورت گیرد . باید فاصله حصار کارگاه تا لبه گود حداقل 150 سانتیمتر بوده و با علائم هشدار دهنده که در شب و روز و از فاصله دور قابل رویت باشند ، مجهز گردد.

◄12-9-2-6

در گودبرداری هایی که عملیات اجرایی به علت محدودیت ابعاد آن با مشکل نور و تهویه هوا مواجه می گردد . لازم است نسبت به تامین وسایل روشنایی و تهویه هوا اقدام لازم به عمل آید.

◄ 12-9-2-8

فاصله مناسب استقرار ماشین آلات و وسایل مکانیکی از قبیل جرثقیل ، بیل مکانیکی ، لودر ، کامیون یا انباشتن خاکهای حاصل از گود برداری و یا مصالح ساختمانی در مجاورت گود ، که توسط شخص ذیصلاح بررسی و تعیین می گردد . باید دقیقاً از لبه گود رعایت گردد.

◄12-9-2-9

در گودهایی که عمق آنها بیش از یک متر می باشد ، نباید کارگر در محل کار به تنهایی به کار گمارده شود.

◄12-9-2-10

درگودبرداریها ، عرض معابر و راهها شیب دار (رمپ) احداثی ویژه وسائط نقلیه نباید کمتر از 4 متر باشد.

◄ 12-9-2-11

در محل گودبرداریهای عمیق و وسیع ، باید یک نفر نگهبان مسئولیت نظارت بر ورود و خروج کامیونها و ماشین آلات سنگین را عهده دار باشد. برای آگاهی کارگران و سایر افراد، باید علائم هشدار دهنده در معبر و محل ورود و خروج کامیونها و ماشین آلات مذکور نصب گردد. طراحی آپارتمان شیک

مقالات پیشنهادی برای مطالعه بیشتر :
نقاشی ساختمان عظیمی

طراحی ویلا مشهد

ساخت کارخانه صابون سازی

طراحی رستوران خونه

طراحی کلاسیک داخل خانه

پروانه ساخت دوبلکس

مشارکت در ساخت چگونه است

طراحی داخلی ویلا مدرن
هزینه ساخت سوله 250 متری