آموزش ۰ تا ۱۰۰ مدل واتیف را ببینید!

مدل واتیف

مدل واتیف در ساختمان (What-If Analysis in Construction) یک رویکرد تحلیلی است که برای ارزیابی اثر تغییرات مختلف در مراحل طراحی، ساخت، یا بهره‌برداری از پروژه‌های ساختمانی استفاده می‌شود. این مدل کمک می‌کند تا تصمیم‌گیرندگان پیامدهای احتمالی تغییرات را پیش‌بینی کنند و از ریسک‌های بالقوه جلوگیری کنند.

کاربرد مدل واتیف در ساختمان

مدل واتیف در پروژه‌های ساختمانی برای اهداف زیر استفاده می‌شود:

۱. تخمین هزینه‌ها:

• بررسی اثر تغییر قیمت مصالح، دستمزد نیروی کار یا هزینه حمل‌ونقل بر بودجه کلی پروژه.
• پیش‌بینی اثر افزایش یا کاهش بودجه بر پیشرفت پروژه.

۲. مدیریت زمان‌بندی:

• شبیه‌سازی تأثیر تأخیر در تأمین مواد اولیه یا نیروی کار بر زمان‌بندی پروژه.
• بررسی اثر تسریع در یک بخش از پروژه بر سایر بخش‌ها.

۳. انتخاب مواد و طراحی:

• ارزیابی تأثیر تغییر در نوع مواد (مثلاً استفاده از بتن پیش‌ساخته به جای بتن معمولی) بر هزینه و زمان.
• بررسی سناریوهای مختلف طراحی برای بهینه‌سازی انرژی یا کاهش هزینه‌های بهره‌برداری.

۴. ریسک و ایمنی:

• تحلیل پیامدهای احتمالی تغییرات در روش‌های ساخت بر ایمنی کارگران.
• شناسایی ریسک‌های بالقوه در صورت بروز مشکلات فنی یا طبیعی.

۵. پایداری و انرژی:

• پیش‌بینی تأثیر نصب سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر بر هزینه‌های بلندمدت و میزان صرفه‌جویی انرژی.
• ارزیابی اثرات تغییر در طراحی بر پایداری محیطی ساختمان.

مزایای استفاده از مدل در پروژه‌های ساختمانی

• پیش‌بینی بهتر: جلوگیری از مشکلات پیش‌بینی نشده با بررسی پیامدهای احتمالی.
• کاهش هزینه‌ها: شناسایی سناریوهایی که به کاهش هزینه کمک می‌کند.
• مدیریت ریسک: آمادگی برای واکنش به مشکلات غیرمنتظره.
• افزایش بهره‌وری: بهینه‌سازی منابع و زمان در پروژه.

ابزارهای کاربردی در مدل ساختمان

برای پیاده‌سازی مدل واتیف در پروژه‌های ساختمانی، می‌توان از ابزارها و نرم‌افزارهای زیر استفاده کرد:

• Primavera P6: تحلیل زمان‌بندی و مدیریت پروژه.
• Microsoft Project: بررسی سناریوهای مختلف در برنامه‌ریزی پروژه.
• BIM (مدل‌سازی اطلاعات ساختمان): شبیه‌سازی تغییرات طراحی و ساخت در محیط دیجیتال.
• Excel: تحلیل‌های ساده‌تر مانند تغییرات هزینه یا زمان.
• Navisworks: شبیه‌سازی اثرات تغییر در طراحی ساختمان.

مثال کاربردی

فرض کنید پروژه ساخت یک ویلا در حال اجراست و می‌خواهید تأثیر تغییر طراحی سقف از بتن مسلح به سقف پیش‌ساخته را ارزیابی کنید:

• سناریوی ۱: سقف بتن مسلح: هزینه بیشتر، زمان طولانی‌تر.
• سناریوی ۲: سقف پیش‌ساخته: هزینه کمتر، زمان اجرا کوتاه‌تر.

با استفاده از مدل واتیف، می‌توانید اثر این تصمیم را بر کل هزینه و زمان پروژه شبیه‌سازی کرده و بهترین گزینه را انتخاب کنید.

اگر به جزئیات بیشتری برای پروژه خاصی نیاز دارید، می‌توانید شرایط را دقیق‌تر شرح دهید!

به گزارش تبلیغات معماری :  مدل What-If?
q با پیشرفت تکنولوژی در کلیه عرصه های زندگی فردی و اجتماعی ، هزینه ساخت و ساز تکنولوژی برنامه ریزی شهری و منطقه ای بویژه تکنولوژی برنامه ریزی کاربری اراضی شهری در حال پیشرفت می باشد.
q فعالیت های انسان بر روی زمین انجام می شود ، که این زمین متعلق به نسل های آتی هم می باشد، پس برای بالا بردن کارائی استفاده از زمین ، نیاز به برنامه ریزی دقیق ، با صرف زمان کم تر و قابل درک می باشیم.
مطرح شدن مدل ها و سیستم های جدید در برنامه ریزی کاربری اراضی شهری برای درک و مواجهه با پیچیدگی ها
فهم ساده تر بسیاری از مسائل پیچیده گذشته با استفاده از تکنولوژی های مختلف مانند:
• سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS)
• شبیه سازی ۳ بعدی
• What-If ? , UrbanSim
از جمله سیستم ها و مدل های برنامه ریزی کاربری اراضی شهری
• ساخت این ۲ مدل طی سال های اخیر صورت گرفته است.
• با قابلیت های امید وار کننده
• تأثیرات قابل توجه بر برنامه ریزی کاربری اراضی شهری
عموماً نتایج حاصل از مدل UrbanSim به واقعیت نزدیک تر می باشد.
PSS ( Planning Support System )
• حرکت به سمت مشارکتی کردن این سیستم و ”برنامه ریزی با مردم“ نه ”برنامه ریزی برای مردم“ .
• از دهه ۹۰ به بعد کاربرد سیستم های پشتیبانی برنامه ریزی را شاهدیم که در ابتدا وابسته به GIS بودند و به تدریج مستقل از GIS ارائه می شوند.
• هر pss باید قادر به :
ذخیره اطلاعات ، مدلسازی و برقراری اطلاعات با استفاده کننده ، باشد.

چارچوب کلی What-if?
1) به دنبال پیش بینی دقیق آینده نیست. برای تعیین اینکه چه اتفاقی در آینده می افتد با به کار گرفتن سیاست های خاص ( مانند : اجرای گزینه های مختلف کاربری زمین ) و فرضیه های مربوط به آینده ( مانند: روندهای آتی جمعیت و اشتغال ، ویژگی های خانوار ، و تراکم ) .
2) این سیستم شامل معیارهای تعامل فضایی مانند دسترسی به محل اشتغال ، خرید و فرصت های گذران اوقات فراغت نمی باشد.
3) به دنبال پیش بینی رفتار عاملان شهری ( خانوارها ، سرمایه گذاران، و بنگاه ها ) نمی باشد.
4) بازارهای زمین ، مسکن و کار و خدمات شهری را ، در نظر نمی گیرد.
5) به مدلسازی آشکار رفتار عاملان ( خانوارها ، بنگاه های تجاری، و شرکت های ساختمانی ) نمی پردازد.
6) این مدل کاملا ساده و کاربردی می باشد.
7) این مدل مناسب برای نواحی مواجه با توسعه سریع شهرنشینی و مسائل ناشی از ازدحام ترافیک ، زیر ساخت های نامناسب و نبود فضای باز و کشاورزی.
8) این مدل بر پایه GIS که امکان پیش بینی کاربری اراضی در سطوح مطالعاتی خردتر را می دهد.
9) یک مدل از پایین به بالا ، و با واحدهای زمین یا مناطق تحلیلی همگن
UAZ/(Uniform Analisis Zones) ، با اعمال سیست های انتخابی مختلف و تخصیص تقاضاهای کاربری زمین پیش بینی شده و در نهایت استخراج وضعیت منطقه از طریق جمع آوری ارزش واحدهای زمین.
10) UAZ پلی گن های ایجاد شده توسط GIS که از کلیه جهات همگن می باشند.
در نتیجه همه نقاط درون یک UAZ ، شیب مشابه دارند ، در یک منطقه شهرداری واقعند ، دارای کد منطقه ای واحدند، در فاصله مشابه از یک بزرگراهند. یعنی UAZ ها از طریق انطباق لایه های مختلف در GIS ایجاد می شوند .
لایه های نقشه ای شاملِ:
v اطلاعات وضعیت طبیعی ( مانند شیب ها ، خاک ها و چشم اندازها )
v زیر ساخت های موجود و پیشنهادی ( مانند نزدیکی به تقاطع جاده های عمده و وجود خدمات آب و فاضلاب)
v مقررات کنترل کاربری اراضی ( مانند بخش های منطقه بندی شده و کاربری های برنامه ریزی شده)
v What-if? الگوهای کاربری زمین در آینده را از طریق تعادل عرضه و تقاضای زمین برای کاربری های مختلف پیش بینی می کند. شکل های مختلف آینده یک منطقه را می توان با تعریف سناریو های مختلف متناسب بودن رشد و تخصیص ، به دست آورد.
v برای مثال : سناریوی حفاظت محیطی :
v با در نظر گرفتن تأثیرات سیاست های محدود کنندۀ رشد در نواحی خوش منظره و اراضی مناسب برای کاربری کشاورزی.
v سناریوی سازندگی :
v بررسی آثار ناشی از اجازه ادامه رشد برای رسیدن به سطح مشخصی از تراکم برای زمین های قابل ساخت وساز منطقه.

v ایجاد فایل های UAZ
v با عملیات استاندارد ترکیب لایه ها در GIS ، لایه UAZ ساخته می شود، دستورات Union در GIS برای ترکیب این لایه ها به یک لایه واحد UAZ منجر می شود.
v تنها لایه ای که برای What-if? مطلقا ضروری است ، کاربری زمین می باشد. بقیه لایه ها بر حسب مورد ساخته می شوند.
v در اغلب حالات، ۳ لایه اطلاعات طبیعی ، ۲ تا ۳ لایه کنترل کاربری زمین و زیرساخت ها و تعدادی لایه نمایش مرزها وجود دارد.
مانند : مسیر رودخانه ها مسیر فشار قوی راه های اصلی تمام راه ها
در نهایت این مدل، خروجی هایی به شکل نقشه و گزارش ارائه می دهد که کاربری اراضی آینده را با توجه به سیاست های اتخاذ شده در مناطق قابل توسعه اختصاص می دهد.
دانشجو: علی اصغر ذوالفقاری
منابع و مآخذ
q عسگری، علی. رخشانی، پدرام. برنامه ریزی کاربری اراضی شهری(سیستم ها و مدل ها). همدان. انتشارات نور علم. چاپ اول: ۱۳۸۱.
q رازانی، اسد. پایان نامه کارشناسی ارشد. معرفی و بررسی مدل what if?
در برنامه ریزی کاربری اراضی شهری. دانشگاه تربیت مدرس. المان شهری چیست