برج خلیفه
به گزارش ویلا پیش ساخته : برج خلیفه طراحی مارپیچی Y مانند این برج را آدریان اسمیت معمار SOM انجام داده است، طراحی ویلا در دبی برای حمایت از هسته ساختاری برج، که با بالاتر رفتن باریک میشود، به کار رفته است. در ارتفاع بالاتر برج به یک ساختار فولادی بدل میشود که منار مخروطی عظیمی در راس آن قرار گرفته است این پروژه را شرکت مهندسی و ساختمان سامسونگ کره جنوبی، گروه بیسیکس بلژیک و شرکت عربتک امارات متحده عربی اجرا کردند. این آسمانخراش در مرکز یک منطقه خرید جدید 20 میلیارد دلاری قرار میگیرد که شامل 30000 آپارتمان و یک مجتمع بزرگ فروشگاهی است که گفته میشود با فضایی برای 1200 مغازه بزرگترین مرکز خرید مسقف جهان است.
طراحی برج خلیفه
طراحی برج خلیفه توسط آدریان اسمیت و شرکت SOM آمریکا و با الهام از معماری اسلامی و طبیعت صحرا انجام شدهاست.
گل صحرایی Hymenocallis اصلیترین ایدههای طراحی برج دبی را به معماران آن دادهاست. این طراحی نه تنها از نظر شکل فیزیکی نیروی وارده توسط باد در طبقات آخر را مهار میکند، بلکه به ساکنان هر کدام از طبقات نمایی منحصر به فرد و بدون اشراف به سوی سایر واحدها میدهد.همچنین استفاده از طاق در نمای برج نشان دهنده الهام گرفتن طراحان برج خلیفه از معماری اسلامی است.
برای ساخت برج خلیفه یک ملیارد دلار هزینه درنظر گرفته شده بود اما بر اساس گزارش مطبوعات امارات هزینه آن بیش از این مبلغ است.بعلاوه ساخت برج خلیفه 22 میلیون ساعت، کار برده است. برج خلیفه همچنین یک هتل با 160 اتاق در طبقات پایینی برج با نام طراح مد ایتالیایی جورجیو آرمانی واقع شده است. یکی از شاهکارهای مهندسی که در برج نظر هر متخصصی را جلب میکند، قرار دادن 500 هزار تن وزن برج بر روی یک فریم مثلث شکل با ارتفاع 3.7 متری است.این فریم از میلگردهایی به قطر 1.5 متر که در عمق 50 متری زمین فرو رفته است تشکیل شدهاست.
مقابله با باد در ارتفاع 800 متری بیش از 40 تست تونل باد مختلف بر روی برج خلیفه انجام شدهاست تا تمام آثار باد در ارتفاع 800 متری از سطح دریا بر روی برج مشخص شود. برج خلیفه از سه بخش پایینی، میانی و بالایی تشکیل شدهاست. هر کدام از این قسمتها به گونه متفاوتی طراحی ش دهاند تا در برابر جریان باد و همچنین تغییرات فشار و دما رفتارهای متفاوت و آرمانی داشته باشند. وسایل حمل و نقل به بالای برج در برج خلیفه 58 آسانسور و 8 پله برقی به طور مداوم کار حمل و نقل ساکنین به طبقات مختلف برج را انجام میدهند.
آسانسور بار و آتشنشانی برج توانایی حمل 5500 کیلوگرم جرم را دارد و بلندترین آسانسور باری جهان است. آسانسورهای برج قابلیت برنامه ریزی هوشمند برای مواقع تخلیه اضطراری و آتشسوزی را دارند.
چند آسانسور که به افراد نمایی از بیرون برج را میدهند ظرفیت 12 تا 14 نفر را دارند و با سرعت 10 متر بر ثانیه حرکت میکنند. با استفاده از سریعترین آسانسورهای جهان که سرعت آن به چهل کیلومتر در ساعت می رسد، رسیدن به قله این برج فقط دو دقیقه طول می کشد.
فواره برج خلیفه
در بیرون برج یک فواره 217 میلیون دلاری قرار دارد که طراحی شرکت WET Design است و توانایی پرتاب آب به ارتفاع 150 متری را دارد. این فواره با داشتن 6600 لامپ در 50 رنگ مختلف مناظری زیبا در محوطه بیرون برج خلیفه ایجاد میکند. گوشه ای از رکوردهای برج دبی مجموع مساحت طبقات آن 334000 متر مربع برای ساخت آن 330 هزارمترمکعب بتن ، 31400 تن فولاد ، 103 هزار مترمربع شیشه، 15500 مترمربع فولاد ضد زنگ استفاده شده است.
مرتفع ترین سکو برای استقرار افراد و مشاهده مناظر دارای بلندترین پلکان و مرتفع ترین رستوران، فوراره و استخر در جهان است. از بالای آن تا فاصله 95 کیلومتری را میتوان به وضوح دید. تعداد طبقات آن 160 عدد 160 سوییت هتل 1044 آپارتمان مسکونی 12 طبقه اداری 19 هکتار فضای باز اینها اعدادی است که هر کدام دو نوع خود یک رکورد به حساب می آید. یکی از ویژگی های منحصر به فرد برج خلیفه دبی فواره رقصان آن می باشد.
همه چیز درباره برج خلیفه دبی
معمار این برج آدریان اسمیت 1 از شرکت اس.او.ام2 است. شرکت مهندسی سامسونگ، شرکت مهندسی بسیکس3 به همراه شرکت عربتک4 شرکتهای اولیه برای ساخت برج بودند و شرکت ترنر5 بعنوان مدیر ساخت انتخاب شد. طراحی برج خلیفه کل بودجه ی در نظر گرفته شده برای برج4.1میلیارد دلار(آمریکا) و 20 میلیارد دلار برای مرکز تجاری شهر بوده است.
انتظار می رفت ارزش دفاتر تجاری این برج به 4000 دلار برای هر متر مربع برسد، که البته بعد از رکود اقتصادی، بی تردید این قیمت کاهش پیدا خواهد کرد. طراحی این برج توسط شرکت اس.او.ام صورت گرفته است، این شرکت طراحی برجهای شیکاگو و برج آزادی در نیویورک را نیز بر عهده داشته است. برج دبی شبیه سازه ی لوله ای برج سیرز است، البته این برج سازه ای لوله ای نیست. طرح این برج یادآور ایده ی طراحی برج 1 مایلی استان ایلی نویز در آمریکاست.
طراحی برج دبی برگرفته از سیستم الگویی در معماری اسلامیست. این برج ترکیبی از سه جزء است که در اطراف هسته ی مرکزی قرار گرفته اند که این حالت، وضعیت ایستایی مناسبی برای برج ایجاد می کند. Yشکل بودن برج، نمای رو به خلیج فارس را به حد اکثر رسانده است. برج دبی در بلندترین نقطه ی خود، در اثر نیروهای جانبی حداکثر 1.2 متر نوسان میکند.
برج خلیفه نمای بیرونی شامل 142000 متر مربع است که از شیشه های رفلکس، آلومینیوم، پانلهای فولادی ضد زنگ و پره های لوله ای عمودی تشکیل شده است. سیستم پوشش برج برای حداکثر دمای هوا در تابستانهای دبی طراحی شده است بعلاوه اینکه دمای هوا در بلندترین نقطه ی برج به 6 درجه ی سانتی گراد می رسد که نسبت به دمای پایه ی برج بسیار سرد است.
دکوراسیون داخلی برج توسط جورجیو ارمنی6 طراحی شده است. برج دبی دارای 160 طبقه ی قابل سکونت است که 700 واحد آپارتمانی شخصی بین طبقات 45 تا 108 قرار گرفته است، یک استخر در طبقه ی 78 تعبیه شده است و تقریبا بقیه ی طبقات به شرکتهای تجاری اختصاص داده شده است. سریعترین آسانسور جهان در این برج مستقر شده است که سرعت آن 18 متر در ثانیه است، سریعترین آسانسور بعد از برج دبی مربوط به برج تایپه 101 است که سرعتی معادل 16.3 متر در ثانیه دارد. برج دبی شامل 52 آسانسور است که بصورت دو عرشه ای ساخته شده اند و هرکدام توانایی جابجایی 42 نفر را در یک زمان را دارند.
ارتفاع برج خلیفه چقدر است ؟
سازه ی اصلی برج بتن مسلح است که از نظر حجمی 45000 متر مکعب و از نظر وزنی به 110000 تن می رسد. ارتفاع 828 متر میباشد برای این سازه 192 شمع به طول 50 متر در زمین جاگذاری شده است. از نظر میزان کار برای ساخت این برج در پایان، 22 میلیون نفر- ساعت کار صورت گرفته است. پمپاژ بتن بصورت عمودی برای ارتفاعات زیاد، بسیار سخت است.
برج خلیفه رکورد قبلی این پمپاژ مربوط به یک واحد صنعتی نیرو در ایتالیا به ارتفاع 532 متر بوده است که این رکورد با ارتفاع 601 متر پمپاژ عمودی در برج دبی شکسته شد. 380 معمار و تکنیسن پس از 6 سال تلاش، طرح بینظیر آدریان اسمیت را به برج 828 متری خلیفه در دبی تبدیل کردهاند.
داخل برج نیز با طراحی جورجیو آرمانی به همان زیبایی نمای بیرونی استساخت برج دبی تصمیمی حکومتی به منظور تغییر اقتصاد تجارتمحور و نفتمحور دبی به یک اقتصاد گردشگر محور بود. حدود 90 درصد از مساحت شیخنشین دبی را بیابان و زمینهای بایر تشکیل میدهد و حکومت دبی قصد دارد با اجرای پروژههای بلند پروازانهای همچون برج دبی، جزایر نخل و غیره، جهانیان را با دبی آشنا نماید و سالانه دهها میلیون نفر را به آنجا بکشاند.
مشخصات سازهای برج دبی
برج دبی شبیه سازه لولهای برج سیرز در شیکاگو است، با این وجود این برج یک سازه لولهای محسوب نمیشود. از مهمترین مشکلاتی که مهندسان در ساخت برج تجربه کردند، میتوان به طراحی لرزهای سازه، نیروی باد حاکم در طراحی سازهای، برج خلیفه انتقال نیرو و مصالح در ارتفاعات زیاد و طراحی نمای خارجی مقاوم در برابر شرایط آبوهوایی سخت دبی شامل دمای بالای محیط، طوفانهای شن و تابش فرابنفش خورشید سوزان اشاره کرد.
همچنین در ساختمانهای بلند، تغییرات فشار و دما با افزایش ارتفاع محسوس است که اثرات آن را باید در طراحی سازه لحاظ کرد. برج دبی بیش از 500 هزار تن وزن دارد. این ابرسازه بر روی فونداسیون مثلثی شکلی به ضخلمت 3.7 متر قرار گرفته و خود فونداسیون نیز توسط 192 شمع به قطر 1.5 متر و طول 50 متر نگه داشته میشود.
در فونداسیون برج از بتن با چگالی بالا و نفوذپذیری اندک، به همراه حفاطت کاتدیک در زیر آن استفاده شده تا هرگونه اثر مخرب ناشی از حملات شیمیایی آبهای زیرزمینی را به حداقل برساند. مهندسان، سازه بتنی برج را که به شکل یک Y پهن است، به فرم پلهای ساختهاند، در نتیجه برج دارای سطح مقطع متغیری است. این ترفند برای کاهش نیروی باد بر برج استفاده شده و علاوه بر مزایای زیبایی و کارکردی برای شکل دادن هسته سازهای برج نیز به کار رفته است. هر کدام از بالهای برج، بالهای دیگر را توسط هسته مرکزی شش ضلعی برج نگهداری میکند. هسته مرکزی همچنین مقاومت پیچشی سازه را فراهم میآورد.
دیوارهای میانی در هر بال از هسته مرکزی تا انتهای بال امتداد مییابد و به دیوارهای سرچکشی (Hammerhead) ختم میشوند. این دیوارهای میانی به همراه دیوارهای سرچکشی مشابه جان و بال یک تیر عمل میکنند و مقاوت سازه را در برابر برش و خمش ناشی از باد تامین میکند. برج خلیفه ستونهای پیرامونی و طبقه همکف برج نیز این سیستم را تکمیل میکند. نتیجه کار برجی است که در برابر حرکت جانبی و پیچشی، بینهایت مقاوم است. برج دبی در بلندترین نقطه خود در اثر نیروهای جانبی حداکثر 1.2 متر نوسان میکند. شاید این مقدار زیاد بهنظر برسد، اما اگر ساکنان برج از پنجره به بیرون نگاه نکنند، متوجه این حرکت نخواهند شد.
فعالیتهای کارگاهی دبی
برای ساخت برج دبی از 380 مهندس و تکنیسین ماهر در محل کارگاه و در مجموع، 22 میلیون نفر-ساعت کار استفاده شد. از نکات مهم درباره برج دبی ساخت سازه بتنی آن است. پمپاژ بتن بهصورت عمودی برای ارتفاعات زیاد، بسیار سخت است.رکورد قبلی مربوط به یک واحد صنعتی نیروگاهی در ایتالیا به ارتفاع 532 متر بود که این رکورد با پمپاژ عمودی بتن تا ارتفاع 601 متر در برج دبی شکسته شد.
برج خلیفه رسیدن بتن به چنین ارتفاعی حدود 30 دقیقه طول میکشد، بنابراین مهندسان مجبور بودند ترکیب بتن را به گونهای تغییر دهند که در این مدت سیال باقی بماند. همچنین برای پمپاژ بتن تا این ارتفاع به پمپهای بسیار قوی احتیاج است، بهطوریکه فشار بتن در طول عملیات پمپاژ به حدود 200 اتمسفر (معادل فشار آب در عمق 2 کیلومتری) رسید. برای ساخت برج دبی از روشهایی استفاده شد که اگرچه امتحان شده و در عمل کارایی خود را نشان داده بود، اما به دلیل ارتفاع زیاد مهندسان مجبور بودند گاهی تا مرز ناشناختهها پیش بروند. برای آنکه درکی از بزرگی این پروژه بدست آورید، به آمارهای زیر دقت کنید.
ارتفاع بخش بتنی سازه: 574.4 متر
حجم بتنریزی فونداسیون: 45هزار مترمکعب
حجم بتنریزی کل سازه: 330 هزار مترمکعب
وزن کل آرماتورهای مصرفی : 39هزار تن
رکوردشکنیهای برج دبی
برج دبی که ارتفاع آن در اوایل اجرای پروژه به دلیل رقابت بین سازندگان برجهای بلند دنیا پنهان نگاه داشته شده بود، اکنون بر اساس هر سه معیار اصلی انجمن ساختمانهای بلند و سکونتگاههای شهری (CTBUH)، بلندترین ساختمان دنیا به حساب میآید. این انجمن ساختمانها را بر اساس ارتفاع بالاترین نقطه برج، مرتفعترین نقطه از نظر معماری، و ارتفاع مرتفعترین طبقه مسکونی رتبهبندی میکند.
بر اساس اعلام سازندگان، طراحی بیمارستان ارتفاع برج دبی 828 متر است که 320 متر بیشتر از ارتفاع نزدیکترین ساختمان مسکونی رقیب آن، ساختمان تایپه 101 با 508 متر ارتفاع است. برج خلیفه قبل از برج دبی، بلندترین سازه دنیا دکل تلویزیونی KVLY در داکوتای آمریکا با ارتفاع 628.8 متر بود. این برج همچنین رکورد 31 ساله سی.ان تاور کانادا را که با 553 متر ارتفاع، بلندترین سازه خودمتکی(Free-Standing) دنیا بود، شکست.
مهمترین رکوردهای برج دبی
مرتفعترین ساختمان دنیا؛ مرتفعترین سازه خودمتکی(Free-Standing) دنیا، بیشترین تعداد طبقات را در دنیا، مرتفعترین طبقه مسکونی در ساختمانهای روی زمین، مرتفعترین عرشه دیدبانی روباز دنیا، سریعترین آسانسورهای دنیا با بیشترین مسافت جابهجایی، مرتفع ترین آسانسور باری دنیا. بر بالای برج دبی، منار مخروطی شکل تلسکوپی قرار دارد که کاملکننده معماری برج است و برای ساخت آن، بیش از 4هزار تن فولاد سازهای بهکار رفته است.
قسمتهای مختلف این مناره با استفاده از یک جک هیدرولیکی و از داخل ساختمان،برج خلیفه در محل نهایی خود که بیش از 200 متر ارتفاع داشت، قرار داده شد. این منار مخروطی شکل علاوه بر اینکه مقام برج دوبی را به عنوان بلندترین سازه دنیا تضمین میکند، بخشی از تجهیزات مخابراتی و رادیو تلویزیونی برج را در خود جای داده است.
نمای بیرونی برج 142هزار مترمربع مساحت دارد که از شیشههای رفلکس، آلومینیوم، پانلهای فولادی ضدزنگ و پرههای لولهای عمودی تشکیل شده است. وزن کل آلومینیوم استفادهشده در نمای برج معادل 5 هواپیمای غولپیکر ایرباس A380 است. پوشش خارجی برج بر اساس حداکثر دمای هوا در تابستان دبی طراحی شده؛ اما جالب اینجاست که دمای هوا در بلندترین نقطه برج دبی به 6 درجه سانتیگراد بالای صفر میرسد که نسبت به دمای پایین برج بسیار سرد است.
برج خلیفه ایمنی برج در برابر آتش و سرعت تخلیه برج، از فاکتورهای مهم طراحی برج دبی بوده است. تمام راهپلهها با بتن احاطه شده و آسانسور باری و آتشنشانی برج 5500 کیلوگرم ظرفیت دارد. از آنجا که منطقاً انتظار نمیرود مردم 160 طبقه را پیاده طی کنند، هر 25 طبقه، پناهگاههایی با سیستم تهویه برای مواقع اضطراری وجود دارد.
تاریخهای مهم در ساخت برج دبی
ژانویه 2004 / دی 1382: آغاز عملیات خاکبرداری
فوریه 2004 / بهمن 1382: آغاز شمعکوبی فونداسیون
مارس 2005 / فروردین 1384: آغاز ساخت سازه برج
ژوئن 2006 / خرداد 1385: رسیدن برج به طبقه پنجاهم
ژانویه 2007 / دی 1385: رسیدن برج به طبقه صدم
جولای 2007 / تیر 1386: رسیدن برج به طبقه 141، کسب عنوان مرتفعترین ساختمان دنیا
سپتامبر 2007 / شهریور 1386: رسیدن برج به طبقه 150، کسب عنوان مرتفعترین سازه خودمتکی دنیا
آوریل 2008 / اردیبهشت 1387: رسیدن برج به طبقه 160، بلندترین سازه ساخت دست بشر
ژانویه 2009 / دی 1387: تکمیل منار مخروطی راس برج، رسیدن برج به ارتفاع نهایی
سپتامبر 2009 / شهریور 1388: تکمیل نمای خارجی برج
ژانویه 2010 / دی 1389: افتتاح رسمی برج دبی
ابتکارهای دوستدار محیط زیست
هوای گرم و مرطوب دبی به همراه سیستم خنک کننده پیشرفته برج باعث میشود تا حجم زیادی بخار آب و رطوبت از طریق سیستم کندانسور دستگاههای خنک کننده به مایع تبدیل شود.
حجم این آب مایع در سال به 15 میلیون گالن برابر با حجم 20 استخر سایز المپیکی میرسد و برای مصارف مختلف استفاده میشود. معمار این برج Adrian Smith از شرکت SOM است. این شرکت طراحی برجهای شیکاگو و برج آزادی در نیویورک را نیز بر عهده داشته است. شرکت مهندسی سامسونگ، شرکت مهندسی Besix به همراه شرکت Arabtec شرکتهای اولیه برای ساخت برج بودند و شرکت Turnur بعنوان مدیر ساخت انتخاب شد. برج خلیفه کل بودجه در نظر گرفته شده برای برج 4.1 میلیارد دلار (آمریکا) و 20 میلیارد دلار برای مرکز تجاری شهر بوده است.
انتظار میرفت ارزش دفاتر تجاری این برج به 4000 دلار برای هر متر مربع برسد در نوامبر 2007 بلندترین دیوارههای درونی از جنس بتن مسلح بهوسیله پمپاژ بتن با فشار 80 مگاپاسکال از سطح زمین با ارتفاع عمودی پمپاژ 601 متر ساخته شد و رکورد قبلی پمپاژ در یک ساختمان که مربوط به دومین برج بلند جهان با ارتفاع 470 متر به نام برج تایپه 101 را شکست و همچنین رکورد قبلی پمپاژ عمودی 532 متری متعلق به توسعه بنای برج هیدروالکتریک Riva del Garda در سال 1994 نیز توسط برج دبی شکسته شد.
فشار بتن برای پمپاژ به این سطح نزدیک به 200 بار بوده است. مقدار rebar (میل گرد عاج دار )استفاده شده در برج 31400 تن متریک بوده که اگر انتها به انتهای آنها را کنار هم بگذاریم بیش از یک چهارم محیط کره زمین میشود.
نمای شیشهای برج
سطح خارجی سازه از بیش از 174000 متر مربع Guardian SunGuard Solar Silver 20 و Guardian GuardGuard NLT low-E تشکیل یافته است. این محصولات گاردینی خواص ممتاز نوری و حرارتی برای برج ایجاد کرده است. شیشه سپری ضد تشعشع در برابر نور شدید خورشید در کویر ایجاد کرده و بازتاب این نور شدید به وسیله آن از گرم شدن بیش از اندازه داخل برج جلوگیری نموده و همچنین برج را در مقابل بادهای شدید و داغ کویر مقاوم میسازد. آخرین قطعه که بالاترین قسمت نمای بیرونی را تشکیل میدهد با وزن 750 کیلو و ابعاد 6400×1160 میلیمتر؛ 24348امین قطعه بوده و در ارتفاع بیش از 662 متری قرار گرفته است و بدین ترتیب مأموریت حیرتانگیز نصب نمای خارجی بزرگترین برج دنیا به انجام رسید.
برج خلیفه شرکت آلومینیم عرب با همکاری شعبه شرق دور شرکت آلومینیم هنگکنگ کار نصب نمای خارجی برج دبی را در مارچ 2007 آغاز نمودند و در این پروژه عظیم بیش از 380 مهندس و تکنسین کار آزموده در گیر بودهاند. با مجموع 24348 قطعه روکش به مساحت کل132190 مترمربع؛ سطح مواج نمای خارجی برج دبی انتقال حرارت را حداقل نموده و در مصرف انرژی صرفهجویی میکند. مجموع 103000متر مربع شیشه بهکار رفته در قطعات روکشنما میتواند 14 زمین استاندارد فوتبال را بپوشاند و با 15500 مترمربع فولاد ضد زنگ استفاده شده در این نما میتوان 34 زمین بسکتبال را پوشاند.
طول بادبند ( gaskets) به کار رفته در نمای برج که 2050000 متر است اگر انتها به انتها کنار هم گذارده شود تقریباً معادل فاصله دبی با دمشق در سوریه (2052 کیلومتر) میشود. واد روکش با استفاده از تکنیکهای پیشرفته مهندسی بهطور خاصی ساخته شدهاند که شامل شاهکار اعمال لعابکاری انعکاسی؛ چهارچوب و قابهای آلومینیمی شیشهها و قوسهای (طاقیهای) بافت فولادی با دماغههای لولهای فولاد ضد زنگ میباشد.
برج خلیفه روکش نما در حالیکه به بلندی آن جلوه بیشتری میبخشد آنرا مانند شیئی باریک و بلند در حال سو سو زدن نشان میدهد. قطعاتی با بیش از 18 نوع مختلف از لحاظ مشخصات استحکامی و در بیش از 600 اندازه که همه آنها دوبار لعاب داده شدهاند در نمای بیرونی برج استفاده شدهاند.
سرعت بادهای شدید چالش بزرگی بود. در ارتفاع زیاد، تیمهای مهندسی برای نصب ایمن و مؤثر قطعات نما مجبور به کار در شیفتهای دقیقاً کنترل شده بودند. به منظور حداقل نمودن خطرات ناشی از کار در چنین ارتفاعی، قطعات روی زمین بر رویهم سوار گشته و سپس به ارتفاع مورد نظر برای نصب برده میشدند. تنها پس از 1325روز از شروع گودبرداری ساخت برج به اتمام رسید.
پیشنهاد مقاله برای مطالعه بیشتر :